Mitovi i činjenice o znojenju

Poznata vam je uloga znoja? Znoje li se češće oni čiji je organizam prepun toksina, muškarci, žene ili pravi sportisti? Može li znojenje omogućiti brži gubitak kilograma? Šta je mit, a šta istina?
Ljudi se rađaju sa dva do četiri miliona žlezda znojnica. Njihova koncentracija je najveća na tabanima, a najmanja na leđima. Žene ih imaju više nego muškarci ali treba napomenuti da su kod muškaraca one aktivnije.

Dok se znojim telo gubi tečnost i elektrolite, kiseline i soli tj. minerale koji imaju električni naboj. Da ne bi dehidrirali pri velikim vrućinama i naporu neprestano treba nadoknađivati tečnost.

Znojenje pre svega služi u regulaciji telesne temperature. Iz tog razloga znojenje je manje ako nosite odeću koja nije isuviše pripijena uz telo i načinjenu od prirodnih materijala koji omogućavaju gubitak temperature.
Odeća od sintetičkih materijala i ona sasvim pripijena uz telo izaziva dodatno znojenje.

Pogledajte najčešće mitove ali i činjenice o znojenju:

Činjenica: Muškarci se znoje više nego žene

Činjenica je da se muškarci znoje više nego žene, u proseku četiri puta dnevno. Iako oba pola imaju jednak broj žlezda znojnica, kada žena i muškarac naporno vežbaju jednakom snagom i do iste granice, muškarci se više znoje jer su veći pa imaju i veću površinu koju je potrebno rashladiti, a tome pridonose i hormonalne promene.

Mit: Ako se ne znojiš, nisi ispravno vežbao

Uloga znoja je isključivo u smanjivanju telesne temperature. Zbog temperature prostora u kojem vežbate ili intenziteta treninga telesna temperatura se može povisiti što izaziva ubrzanje rada srca i brži protok krvi oko organa kako bi se bolje apsorbovala toplota. Istovremeno kapilari ispod kože se šire tako da je krv bliža površini kože koja je obično hladnija od unutrašnje telesne temperature.

Ukoliko ovi mehanizmi ne uspeju smanjiti temperaturu dolazi do znojenja. Kroz mrežu od više od 2,5 miliona žlezda znojnica voda iz krvi ide prema koži. Kad znoj koji sadrži 99% vode i 1% soli i drugih proteina i masnoća isparava telo se hladi.
I iako znoj sam po sebi nema miris u kombinaciji sa bakterijama dolazi do poznatog neprijatnog mirisa.

Znoj može pokazati intenzitet treninga ali u vrlo suvoj klimi znojenje se uopšte ne mora primetiti.

Činjenica: Znoj se ne stvara uvijek na iste načine

Iako biste mogli pretpostaviti da je sav znoj isti, zapravo postoje dva različita tipa znojnih žlezda:

– Apokrine znojne žlezde (nalaze se pretežno ispod pazuha, kao i u predelu genitalija, dojki, pupka) aktiviraju se nakon puberteta i svo vreme izlučuju apokrini znoj u malim količinama. On se sastoji pretežno od prirodnih elemenata (amonijak, lipidi, mlečna kiselina itd.), bez mirisa je i kisele hemijske reakcije, a kod deset posto ljudi boja mu je žuta, plava ili zelena (zbog prisustva pigmenta lipofuscina).

– Ekrine znojne žlezde raspoređene su po celoj koži i luče znoj od rođenja do duboke starosti. Ukupno ih ima oko dva miliona, a najviše ih je na dlanovima i stopalima. Količina izlučenog ekrinog znoja varira. U ekstremnim slučajevima moguće je izlučiti i do 12 litara znoja u roku od 24 sata. Ekrini znoj je bistar, bez mirisa, slanog ukusa, a sastoji se od oko 99 posto vode, a do jedan posto su čvrsti elementi (natrijum, kalijum, hlor, mlečna kiselina…). Stvara kiselu hemijsku reakciju na površini kože, a zajedno sa sebumom (masti koju luče žlezde lojnice) formira zaštitni, emulzivni omotač na površini kože. Ekrini znoj je značajan učesnik u regulisanju telesne temperature čoveka. Naime, skok temperature, bez obzira na uzrok, podiže temperaturu i u centru za termoregulaciju odakle se nervnim vlaknima šalje SOS signal do znojnih žlezda da hitno započnu sa lučenjem ekrinog znoja. Isparavanjem tog znoja sa površine kože telesna temperatura se snižava, a organizam hladi.

Mit: Znojenje pomaže u gubitku kilograma

Gumena odela prilikom vežbanja dobro će vas preznojiti, a gubitak na vagi ukazaće samo na gubitak tečnosti. Čim popijete dovoljnu količinu napitaka vaga se vraća na staro. Ovakovo vežbanje, osim što je besmisleno, nije ni zdravo jer onemogućava hlađenje organizma i može dovesti do toplotnog udara i opasne dehidracije.

Činjenica: Znoj može odati signale da ste pod stresom

Mislite da su vaše facijalne ekspresije, govor tela i glas jedini načini koji otkrivaju kako se vi osećate? Ako je vaše znojenje uzrokovano stresom, nesvesno možete poslati signale ljudima koji se nalaze u vašoj blizini i koji će vam na osnovu toga odmah prozreti. Kada ste znojite, onda to radite istovremeno iz apokrinih znojnih žlezda kao i iz onih ekrinih, što znači da, čim počnete biti pod stresom, možete slati miris koji drugi mogu primetiti.

Mit: Znojenjem gubimo toksine

U znoju nema toksina, njih izbacuju zdravi bubrezi i jetra.
To što se više ili manje znojite nema veze s količinom toksina u organizmu već sa nizom genetskih osobina.

Činjenica: Najbolje vreme za nanošenje antiperspiranta je noć

Antiperspiranti obično sadrže aktivne sastojke poput aluminijum hlorida i cirkonija, a u kombinaciji sa vodom oba sastojka začepljuju znojne žlezde i sprječavaju njihovu proizvodnju znoja. Antiperspiranti su najefikasniji kada su primenjeni na suvu kožu, jer ako ga nanesete na mokru kožu hemijska reakcija će se dogoditi na površini kože umesto u porama. Dva su osnovna tipa aktivnih sastojaka u antiperspirantima i jedan od njih, koji sadrži cirkonij, delotvornije obuzdava znojenje. Ali cirkonij se ne može koristiti u sprejevima jer može biti štetan ako se udiše. Može se upotrebiti u roll-on antiperspirantima, pa ćete verovatno primetiti da su oni efikasniji. Antiperspirante je najbolje nanositi u noćnim satima kada je proizvodnja znoja na najnižem nivou.

Izvor:Opusteno.rs